Παχυπόδιο (Pachypodium)

Περιγραφή

Στην οικογένεια που ανήκει το παχυπόδιο, συναντάμε οπώδη και ακανθώδη δέντρα και θάμνους, ενδημικά της Αφρικής. Αποτελείται από 20 με 24 είδη και ανήκει στη μεγάλη οικογένεια Apocynaceae. Όπως όλα τα είδη αυτής της οικογένειας – οι χυμοί του Pachypodium είναι δηλητηριώδεις για τον άνθρωπο. Η λέξη Παχυπόδιο (Pachypodium) έχει ελληνική προέλευση. Προέρχεται από τις λέξεις “παχύς” και “πόδι” και αναφέρεται στο χοντρό στέλεχος ή τη βολβώδη βάση του φυτού (caudex).

Μορφολογικά χαρακτηριστικά του Παχυπόδιου

Στην πλειονότητά τους προέρχονται από τη Μαγαδασκάρη, ενώ κάποια άλλα από τη Nότια Αφρική. Ο κορμός του Παχυπόδιου, που έχει συνήθως σχήμα μπουκαλιού, είναι κυρίως μονήρης και πλατύς. Το ύψος του κυμαίνεται λίγα εκατοστά έως και 6 μέτρα (όπως το P. lamerii και το P. geayi). Φέρει ισχυρά αγκάθια ταξινομημένα κατά ζεύγη. Στην κορυφή του διαθέτει μια ροζέτα από μακριά φύλλα (όπως τα φοινικοειδή, απ’ όπου προέρχεται και η κοινή ονομασία ‘φοίνικας της Μαγαδασκάρης’ ). Ανθίζουν τα πιο ώριμα φυτά, που μπορεί να είναι και 10 χρόνων ή και περισσότερο αν προέρχονται από σπόρο, και όπως τα περισσότερα είδη της οικογένειας Apocynaceae είναι ογκώδη και επιβλητικά.

Γενικά χαρακτηριστικά των Παχυπόδιων

Το πρώτο χαρακτηριστικό των Παχυπόδιων είναι ο παχύς κορμός τους  που αποθηκεύει νερό για να επιβιώσει το φυτό στις εποχιακές ξηρασίες ή στις περιστασιακές περιόδους αφυδάτωσης των ριζών όταν βρίσκονται εκτεθειμένες, σε ξηρό έδαφος ή πετρώδες περιβάλλον. 

Το δεύτερο χαρακτηριστικό των Παχυπόδιων είναι τα αγκάθια. Φυτρώνουν είτε σε ζεύγη είτε σε συστάδες των τριών και σχηματίζουν δαχτυλίδια γύρω από τον κορμό ή σπείρες. Τα αγκάθια μεγαλώνουν μαζί με τα φύλλα. Αναπτύσσονται για ένα μικρό διάστημα και μετά σταματούν και αρχίζουν να σκληραίνουν. Τα αγκάθια δεν ανανεώνονται κι έτσι η αποσάθρωση και τα χτυπήματα μπορεί να ξεκολλήσουν όλα τα αγκάθια εκτός από τα νεαρά και να αφήσουν τον κορμό και τα κλαδιά λεία.

Σε αντίθεση με πολλά μέλη της Apocynaceae, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων μελών του επιφανειακά παρόμοιου Adenium, τα είδη Pachypodium δεν εκκρίνουν γαλακτώδες λατέξ. Αντιθέτως, ο χυμός είναι πάντοτε διαυγής.

Ο Φοίνικας της Μαγαδασκάρης (Pachypodium lamrei) είναι χυμώδες στέλεχος και προέρχεται από τη Μαδαγασκάρη. Έχει μεγάλα αγκάθια και μακριά φύλλα που φυτρώνουν κυρίως (μόνο) στην κορυφή του φυτού. Το φυτό φέρει μεγάλα αρωματικά λουλούδια. Είναι εντυπωσιακά, προσαρμόζονται εύκολα και σε συνθήκες καλλιέργειας μπορούν να αναπτυχθούν και να πολλαπλασιαστούν.

Το Pachypodium lamerei έχει ψηλό κορμό, χρώματος γκρι-ασημί και είναι καλυμμένο με σουβλερά αγκάθια, που φτάνουν τα 6 εκατοστά μήκος. Τα μακριά, λεπτά φύλλα του φυτρώνουν μόνο στην κορυφή του κορμού του, σαν φοινικόδεντρο. Σπάνια έχει βραχίονες. Ωστόσο τα φυτά που αναπτύσσονται σε εξωτερικό χώρο μπορούν να φτάσουν πάνω από 6 μέτρα ύψος, ενώ όσα βρίσκονται σε εσωτερικό χώρο συνήθως ψηλώνουν 1,2 με 1,8 μέτρα.

Τα φυτά που μεγαλώνουν έξω, θα εμφανίσουν μεγάλα, άσπρα, αρωματικά άνθη στην κορυφή του φυτού. Αλλά σπάνια ανθίζουν σε εσωτερικό χώρο.

Επιπλέον πληροφορίες