Υπάρχει μέλλον για την ελαιοκαλλιέργεια; Πυκνή φύτευση ελιών

Υπάρχει μέλλον για την ελαιοκαλλιέργεια; – Πυκνή φύτευση ελιών

Σε όλη την υφήλιο, από την Αργεντινή έως την Αυστραλία, κάθε χρόνο φυτεύονται εκατομμύρια Ελαιοδενδρύλλια. Αυξάνει βέβαια η ζήτηση για κατανάλωση του ελαιόλαδου, καθώς ολοένα και περισσότερα κοινωνικά στρώματα αποκτούν την δυνατότητα καλύτερης και ποιοτικότερης διατροφής, αλλά και η παραγωγή καλπάζει.

Ο ανταγωνισμός είναι πολύ μεγάλος και σε πολλές περιπτώσεις αδυσώπητος. Στις χώρες αυτές ο κλήρος είναι πολύ μεγάλος, (από 1000 στρέμματα ή περισσότερα), φτηνά εργατικά κόστη και πλήρη μηχανοποίηση της καλλιέργειας. Η μηχανοποίηση αφορά κυρίως την συλλογή του ελαιοκάρπου, που στα μέρη μας αποτελεί το μεγαλύτερο και σημαντικότερο κόστος.

Για να υπάρξει μέλλον στην ελαιοκαλλιέργεια, θα πρέπει ο παραγωγός να μπορεί να έχει ένα ικανοποιητικό κέρδος. Το κέρδος αυτό, μπορεί να προκύψει από τα παρακάτω:

1. Μείωση κόστους παραγωγής
2. Αύξηση της ποσότητας του παραγόμενου προϊόντος ανά στρέμμα
3. Αύξηση της τιμής του ελαιολάδου
4. Οργάνωση της εμπορίας – Τυποποίηση

 

1.Μείωση κόστους παραγωγής

Για να μειωθεί το κόστος παραγωγής , θα πρέπει οι διάφορες καλλιεργητικές φροντίδες (άρδευση, λίπανση, φυτοπροστασία) να στοχευμένα, κατόπιν κατάλληλων οδηγιών από εξειδικευμένους γεωπόνος. Παραδείγματα λάθος καλλιεργητικών χειρισμών είναι πολλά. Πχ υπερβολική κατανάλωση νερού, προκαλεί έκπλυση των λιπασμάτων, ασφυξία των δένδρων και ορισμένες περιπτώσεις ξήρανση αυτών. Η λίπανση πρέπει να γίνεται μετά από ανάλυση εδάφους και φυλλοδιαγνωστική. Το κλάδεμα είναι μια βασική εργασία, για να έχουμε κάθε χρόνο ικανοποιητική παραγωγή.

Για νέες φυτεύσεις, εφόσον το επιτρέπει το ανάγλυφο του εδάφους (κλίση μικρότερη από 10%), μπορούν να γίνουν υπέρ-πυκνές φυτεύσεις. Για παράδειγμα στην Ισπανία, προτείνεται 197 φυτά ανά στρέμμα ( φύτευση σε 1,75μ Χ3,75μ ), στην Ιταλία προτείνεται 166 (φύτευση σε 1,5μ Χ4μ ). Σε αυτή την περίπτωση η συλλογή του ελαιοκάρπου και το αντίστοιχο κόστος πέφτει κατακόρυφα. Σε μία μέρα, με 2 εργάτες και το κατάλληλο μηχάνημα, συγκομίζονται 40 έως 50 στρέμματα. Ήδη στο Νομό Ηρακλείου, υπάρχει ένα τέτοιο μηχάνημα, που μπορεί να μεταφερθεί παντού, με κόστος όσο ένα φρεζάρισμα με τρακτέρ.

Οι ενδεδειγμένες ποικιλίες είναι:

• Arbequina i-18
• Κορωνέικη I-38 (Ισπανία)
• Arbosana
• FS-17 (Ιταλία)

Για την Ελλάδα προκρίνεται ο δικός μας κλώνος Κορωνέικης, της αυθεντικής Κρητικής ποικιλίας, ο οποίος είναι πιο παραγωγικός και υπερέχει σε πολυφαινόλες (ελαιοκανθάλη και ελαιασίνη).

Οι Ισπανοί πήραν την δική μας Κορωνέικη και απομόνωσαν έναν κλώνο , τον Ι-38, τον οποίον και κατοχύρωσαν νομικά στις ΗΠΑ.Στην Καλιφόρνια φυτεύτηκαν χιλιάδες στρέμματα. Όμως μετά από αναλύσεις, διαπίστωσαν ότι ο κλώνος αυτός δεν παράγει λάδι με τα ίδια χαρακτηριστικά της αυθεντικής Ελληνικής ποικιλίας (περιείχε πλού λιγότερες πολυφαινόλες).

2. Αύξηση της ποσότητας του παραγόμενου προϊόντος ανά στρέμμα

Με τις παραπάνω καλλιεργητικές εργασίες, επιτυγχάνεται αύξηση της παραγωγής. Βασικό βέβαια είναι το πολλαπλασιαστικό υλικό. Σε κάθε ποικιλία ελιές υπάρχουν πολλοί κλώνοι, με διαφορετικά χαρακτηριστικά ο καθένας. Άλλοι είναι λιγότεροι παραγωγικοί, άλλοι με μεγαλύτερη βλαστική ικανότητα, άλλοι πάλι εντελώς άχρηστοι. Είναι λογικό πως, αν κάποιος παραγωγός φυτεύσει προβληματικό κλώνο, όποιες καλλιεργητικές εργασίες κι αν εφαρμόσει, το οικονομικό αποτέλεσμα που θα αποφέρει η καλλιέργεια, θα είναι ισχνό.

Για τον λόγο αυτό θα έπρεπε η Ελληνική Πολιτεία να έχει θεσμοθετήσει την πιστοποίηση των φυτωρίων, εδώ και πολλά χρόνια. Καλλιέργειες που προέρχονται από πιστοποιημένο πολλαπλασιαστικό υλικό (φυτώρια ελιάς) έχουν σαφώς εντελώς διαφορετική ανάπτυξη και παραγωγή.

3. Αύξηση της τιμής του ελαιολάδου

Τούτο μπορεί να συμβεί με την παραγωγή υψηλής ποιότητας ελαιολάδου. Το μεγαλύτερο μέρος του παραγόμενου ελαιολάδου στην Κρήτη, θα έπρεπε να είναι βιολογικό. Δεν είναι δυνατόν χώρες με πολύ μικρή ιστορία στην παραγωγή ελαιολάδου, πχ Τυνησία, να Ιανό πρώτη παγκοσμίως σε ποσότητα βιολογικού λαδιού, και εμείς με τις ιδιαίτερες εδαφοκλιματικές συνθήκες, να είμαστε αρωγοί.

Για την ποιότητα του λαδιού, εκτός του να είναι βιολογικό ορισμένες αγορές ζητούν περιεκτικότητα του λαδιού σε πολυφαινόλες. Δυο πολυφαινόλες, η ελαιοκανθάλη και ελαιασίνη υπάρχουν στο ελαιόλαδο. Έχουν γίνει πολλές έρευνες για τις ευεργετικές τους ιδιότητες στην υγεία του ανθρώπου. Τελευταία έρευνα του Πανεπιστημίου Αθηνών της Φαρμακευτικής Σχολής έδειξαν ότι οι πολυφαινόλες του λαδιού (ελαιοκανθάλη, ελαιασίνη) είναι αντιοξειδωτικές, έχουν αντιφλεγμονώδη δράση, ευεργετική δράση στην καρδιά, στην αρτηριακή πίεση, στην χοληστερίνη. Η ελαιοκανθάλη έχει ευεργετική δράση στη συρρίκνωση καρκινικών όγκων, αναστολή της Νόσου Αλτσχάιμερ, επιβράδυνση λευχαιμίας κα. Η μέση τιμή της ελαιοκανθάλης στα Ελληνικά λάδια είναι περίπου 100mgr/k .

Λάδια με τα παραπάνω χαρακτηριστικά παράγονται στην Κρήτη, σε μικρές ποσότητες και πετυχαίνουν υψηλότατες τιμές.

Δεν έχουν πλήρως διευκρινιστεί οι παράγοντες που καθορίζουν την συγκέντρωση των ουσιών αυτών. Σημαντικό ρόλο όμως παίζει η ποικιλία – κλώνος της ελιάς, η εποχή συλλογής, ο βαθμός ωρίμανσης, οι συνθήκες ελαιοτριβείου, το μικροκλίμα, καλλιεργητικοί χειρισμοί.

Η ποικιλία Κορωνέικη έχει την δυνατότητα, με κατάλληλες συνθήκες να παράγει λάδι με πολύ υψηλή περιεκτικότητα σε ελαιοκανθάλη και ελαιασίνη. Οι τιμές τους μάλιστα ξεπερνούν παγκοσμίως αυτές που έχουν καταγραφεί σε ξένες ποικιλίες. Εντυπωσιακό είναι ότι ο κλώνος I-38, που έχει εξαπλωθεί σε ολόκληρο τον κόσμο και ιδιαίτερα στην Καλιφόρνια, δεν παράγει λάδι με τα ίδια χαρακτηριστικά, όπως η αυθεντική Κρητική Κορωνέικη. Με το όνομα Κορωνέικη ονομάζεται στην Ελλάδα και σε όλο τον κόσμο η Ψιλοελιά Κρήτης. Στο Νομό Ηρακλείου, υπάρχει σύγχυση ως προς το όνομα, και Κορωνέικη εννοούν, κακώς, την Μουρατοελιά (Τσουνάτη).

4. Οργάνωση της εμπορίας – τυποποίηση

Χωρίς την τυποποίηση και οργάνωση της εμπορίας, όλα τα παραπάνω δεν έχουν καμιά ελπίδα επιτυχίας

Για να πετύχουν τα παραπάνω απαιτείται συνεργασία Παραγωγών, Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, Ινστιτούτα Ερευνών. Οι παραγωγοί πρέπει να οργανωθούν σε Ομάδες Παραγωγών ή Συνεταιρισμούς. Μεμονωμένες προσπάθειες είναι πολύ δύσκολο να πετύχουν. Είναι σημαντικό να αξιοποιηθούν οι Έλληνες Ερευνητές από την Ελληνική Πολιτεία. Οι οποίοι καλούνται από ξένες κυβερνήσεις και φορείς στο εξωτερικό για να μεταλαμπαδεύσουν την γνώση και την εμπειρία τους , και εδώ στην Ελλάδα αγνοούνται (παραδείγματα φορέων και κυβερνήσεων από την Κίνα, Πακιστάν , Αίγυπτο και αλλού.

Βάρος επίσης πρέπει να δοθεί στην δια βίου εκπαίδευση των παραγωγών, αλλά και των γεωπόνων στα νέα δεδομένα, που γεννούν πολλές προκλήσεις. Πρέπει επειγόντως να πράξουμε τα παραπάνω, διότι πολλοί ελαιώνες, θα εγκαταλειφθούν.

Φυτώρια Γ.Α.Πάγκαλος